Dilimizin bu qeder "chirkli"olmasinin sebebleri nedir?

Bir milletin dili onun milli kimliyidir.Bir milletin dili ne qeder temizdirse,onun genleri de o qeder safdir.Bizim dilimizde yeterince alinma sozler var.Dili alinma sozlerden qorumaq demek olar ki mumkun deyil amma bu prosesi bir qeder zeifletmek olar.ishletdiyimiz sozlerin boyuk ekseriyyetinin turkce qarshiligi olsda da biz ereb-fars avropa mensheli sozlerden istifade edirik.Dilimizdeki avropa mensheli sozler dilimizi inkishf eletdirir,chunki hemin sozlerin dilimizde qarshiligi yoxdu.meselen traktor,laboratoriya,telefon kimi sozlerin dilimizde qarshiligi yoxdu ve bu sozlerin luget terkibimize daxil olmasi dilimizi zenginleshdirir(avropa mensheli sozlerin de Turkce qarshiligini yaratsaq yaxshi olar,amma indiki movzuya dexli yoxdu ),amma fars ve ereb mensheli sozler dilimizi korlayir.meselen mektub sozunun bitik,serxosh sozunun esruk,istifade etmek sozunun kullanmak,idare etmek sozunun yonetmek,temir etmek sozunun onarmaq,filosof sozunun dushunur,fikir sozunun SANI,reng sozunun boya kimi(bu siyahini istenilen qeder artirmaq olar) TURKce qarshiligi olsa da ereb ve fars sozleri hemin kelmeleri luget terkibimizden sixishdirib chixartmishdir(bunun moxtelif sebebleri var:onceler elifbamizin ereb elifbasi olmasi ve.s).AtaTurkun Turkiyede apardigi dil islahati bizde de aparilmalidi.dilimizi yad "zibillerden" temizlemeliyik.eger biz esil TURKukse dilimizin safligina diqqet yetirmeli ve saf Turk dilinde danishmaliyiq.yosa bizim neyimiz TURKCU ve MILLETCI olar?

dil suni prosesleri qebul etmir,onun oz tebii inkisaf yolu var.zaman lazimdir.dil barede meni en cox narahat eden bilirsiniz nedi?bu dovleti medeni muhitde temsil edenlerin nezere carpacaq qederi rus dillidir.amma bu da kececek.artiq rus dili bizde aktualligini itirib.o ki qaldi ereb-fars sozlerine,islahat aparilsin,meselen Allah sozu tamam evezlensin turk menseli TANRI sozuyle,bu qalacaq kagiz uzerinde.dil mudaxileleri sevmir.bu mudaxile olsa da nezere carpmayacaq derecede ve tedricen olmalidir.sabah qanun cixsa ki,butun ereb-fars menseli sozler evezlensin turkcedeki qarsiligiyla bu cemiyyetde ancag qiciq yarada biler.alisqanliqlar tedricen tergidilir ve mence bu gun dilimizde hansisa bir bohran veziyyet yoxdu

Umumiyetle ele bir dil yoxdur ki,yalniz onun oz sozlerinden ibaret olsun.Amma butun bunlara baxmayaraq dili qorumaq ve yavas-yavas millilesme siyaseti de aparmalisan.Yalniz oz tebii inkisaf axarina buraxmaq olmaz.Zaman otdukce bizim de dilimizde mueyyen prosesler aparilmali,ereb,fars ve diger sozler oz sozlerimizle evezlenmelidir.Bunu ilk once genis cemiyyete acilan televiziyalar vasitesile etmek lazimdir ki,bu gun de televiziyalarin basinda duran hec oz kimliyini derk etmir.Ä°mkanlari olsa ozlerine Turkden basqa ne desen deyerler

raziyam,dilde millilesme siyaseti mehz yavas-yavas aparilalidir.bir de ki hermiz oz dilimizde qarsiligi olan ereb-fars,rus-avropa sozlerine daha az yer versek,bu etrafimiza da mutleq tesir gosterecekdir.tv kanallarda son zamanlar rusca ifadelere gore uzr istenilir,bu da irelileyishdi.qezetlerde ise heqiqeten de dil islahatina ehtiyac var.

bezileri rus sozleri ishletdikden sonra uz isteyir ve evezinde dilimizde olan ereb mensheli soz ishledir.meselen rushka deyenler guya sehvlerini duzeldirmish kimi evezinde qelem sozunu ishledir.halbu ki qelem sozu ereb mensheli sozdur.sizi bilmirem amma menim uchun qelem sozu rushka sozu ile eyni ehemiyyet kesp edir.eslinde ise rushka ve qelem sozlerinin TURKCE QARSHILIGI OLARAQ "YAZAN" ishledilmelidir.biz bir sheyi pozan eshyaya "pozan" deyirikse,yazana da "yazan demeliyik."gelin bundan sonra rushka ve qelem sozlerinin evezine hamiliqla "yazan" ishledek ve bunu oz etrafimizda yayaq!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

o iki soz arasindaki ferq ikincinin edebi dilimizde ishleklik huqunun olmasidir.mence,helelik qelem sozu ile kifatetlenek.axtarsan o ereb-fars sozlerinin koku de gelib oz dilimize cixacag.helelik menim hedefim ereb-fars sozleri deyil.

biz yavash yavash bu sozleri hedef alib dilimizden chixartsaq bir de baxacagiq ki dilimizde boyuk temizlemelere nail olmushuq

suretli(erebce)- YEYiN(TURKCE) mashin suretle dongeni dondu.mashin dongeni yeyin dondu.
sahib(erebce)- YiYE(TURKCE) bu bilgisayarin sahibi menem.bu bilgisayarin yiyesi menem.
qelem(erebce),ruchka(rusca)- YAZAN(TURKCE) eger bir sheyi pozmaq uchun istifade olunan eshyanin adi "pozan"disa onu yazanin da adi yazan olmalidi

indi siz deyin hansi soz dilimize daha chox yarashir?

OZ DILIMIZE OZ SOZLERIMIZ YARASHIR AMMA O YAZAN SOZU COX UMUMIDI AXI.YAZMAQ KEYFIYYITINE MALIK COX ESHYA VAR.

yaxshi yadima dushdu,size kim deyib bitik mektub demekdir

sebuhi.turanci yazıb:

suretli(erebce)- YEYiN(TURKCE) mashin suretle dongeni dondu.mashin dongeni yeyin dondu.
sahib(erebce)- YiYE(TURKCE) bu bilgisayarin sahibi menem.bu bilgisayarin yiyesi menem.
qelem(erebce),ruchka(rusca)- YAZAN(TURKCE) eger bir sheyi pozmaq uchun istifade olunan eshyanin adi "pozan"disa onu yazanin da adi yazan olmalidi

indi siz deyin hansi soz dilimize daha chox yarashir?

1.Azerbaycan dilinin qrammatikasin ve mentiqine gore MASHIN YEYIN DONE BILMEZ.
2.YIYE sozu SAHIB sozunden hec de az ishlenmir.sadece heresinin oz yeri var
3.YAZAN ideyasi tamamile sehvdir
4.senin dilini yad elementlerden qorumaq cehdini alqishlayiram..amma soz deyishikliyi edende bir az ehtiyatli ol

Turkin yazıb:

yaxshi yadima dushdu,size kim deyib bitik mektub demekdir

bitik sozu hem mektub hem de meqale,yazi anlamini dashiyir.beyem sehv edirem?

Turkin yazıb:

OZ DILIMIZE OZ SOZLERIMIZ YARASHIR AMMA O YAZAN SOZU COX UMUMIDI AXI.YAZMAQ KEYFIYYITINE MALIK COX ESHYA VAR.

sizinle raziyam.ama men burda konkret qelem sozune qarshiliq gostermeye chalishmisham.karandash sozunu nezerde tutursunuzsa bu sozun ozu ele turk kokenlidi.plamasdir ve bunun kimi sozlere de qarshiliq olaraq "boyali yazan" ishletmek olar

1.Azerbaycan dilinin qrammatikasin ve mentiqine gore MASHIN YEYIN DONE BILMEZ.
2.YIYE sozu SAHIB sozunden hec de az ishlenmir.sadece heresinin oz yeri var
3.YAZAN ideyasi tamamile sehvdir
4.senin dilini yad elementlerden qorumaq cehdini alqishlayiram..amma soz deyishikliyi edende bir az ehtiyatli ol[/quote]

1.kim deyir ki mashin yeyin done bilmez.eger bu qrammatikaya uygun gelmirse demeli qrammatikamizda da bezi duzelishler edilmelidi.
2.men yiye sozunun edebi dilde genish shekilde ishlenmesini nezerde tuturam.bir de ki mene SAHIB ve YIYE sozlerinin eyni derecede ishlenmesi lazim deyil.mene sahib sozunun umumiyyetle ishlenmemesi lazimdi.
3.Yazan ideyasinin tamamile sehv olmasina dair ornekler goster.bir sheyi esaslandirmadan onu inkar etme
4.menim hele soz deyishikliyi etmek gucum ve selayihhetim yoxdu.sadece bele bir ideyamin oldugunu bildirirem ve sizin kimi insanlarla bunu bolushmekden zovq aliram

AZERBAYCAN BOLUNMEZDI VE O TURANIN AYRILMAZ PARCHASIDI

sebuhi.turanci yazıb:

1.Azerbaycan dilinin qrammatikasin ve mentiqine gore MASHIN YEYIN DONE BILMEZ.
2.YIYE sozu SAHIB sozunden hec de az ishlenmir.sadece heresinin oz yeri var
3.YAZAN ideyasi tamamile sehvdir
4.senin dilini yad elementlerden qorumaq cehdini alqishlayiram..amma soz deyishikliyi edende bir az ehtiyatli ol

1.kim deyir ki mashin yeyin done bilmez.eger bu qrammatikaya uygun gelmirse demeli qrammatikamizda da bezi duzelishler edilmelidi.
2.men yiye sozunun edebi dilde genish shekilde ishlenmesini nezerde tuturam.bir de ki mene SAHIB ve YIYE sozlerinin eyni derecede ishlenmesi lazim deyil.mene sahib sozunun umumiyyetle ishlenmemesi lazimdi.
3.Yazan ideyasinin tamamile sehv olmasina dair ornekler goster.bir sheyi esaslandirmadan onu inkar etme
4.menim hele soz deyishikliyi etmek gucum ve selayihhetim yoxdu.sadece bele bir ideyamin oldugunu bildirirem ve sizin kimi insanlarla bunu bolushmekden zovq aliram

AZERBAYCAN BOLUNMEZDI VE O TURANIN AYRILMAZ PARCHASIDI[/quote]

postuvun son cumlesini oxuyanda gulumsedim...yeyin sozunu ancaq insana ve ya diger diger hereket ede bilen canliya shamil etmek olar...O,YEYIN ADDIMLARLA GETDI....yazan ne demekdir? onda TAMASHACIYA BAXAN,OXUCUYA OXUYAN DEMELIYIK?

PERO yazıb:

sebuhi.turanci yazıb:

1.Azerbaycan dilinin qrammatikasin ve mentiqine gore MASHIN YEYIN DONE BILMEZ.
2.YIYE sozu SAHIB sozunden hec de az ishlenmir.sadece heresinin oz yeri var
3.YAZAN ideyasi tamamile sehvdir
4.senin dilini yad elementlerden qorumaq cehdini alqishlayiram..amma soz deyishikliyi edende bir az ehtiyatli ol

1.kim deyir ki mashin yeyin done bilmez.eger bu qrammatikaya uygun gelmirse demeli qrammatikamizda da bezi duzelishler edilmelidi.
2.men yiye sozunun edebi dilde genish shekilde ishlenmesini nezerde tuturam.bir de ki mene SAHIB ve YIYE sozlerinin eyni derecede ishlenmesi lazim deyil.mene sahib sozunun umumiyyetle ishlenmemesi lazimdi.
3.Yazan ideyasinin tamamile sehv olmasina dair ornekler goster.bir sheyi esaslandirmadan onu inkar etme
4.menim hele soz deyishikliyi etmek gucum ve selayihhetim yoxdu.sadece bele bir ideyamin oldugunu bildirirem ve sizin kimi insanlarla bunu bolushmekden zovq aliram

AZERBAYCAN BOLUNMEZDI VE O TURANIN AYRILMAZ PARCHASIDI

postuvun son cumlesini oxuyanda gulumsedim...yeyin sozunu ancaq insana ve ya diger diger hereket ede bilen canliya shamil etmek olar...O,YEYIN ADDIMLARLA GETDI....yazan ne demekdir? onda TAMASHACIYA BAXAN,OXUCUYA OXUYAN DEMELIYIK?[/quote]

YEYIN SOZU BARESINDE DEDIKLERINLE RAZILAHMAQ OLAR.AMMA YEYIN SOZUNU CANSIZ ESHYALARA DA SHAMIL ETSEK DUNYA DAGILASI DEYIL KI.MENIM TEK DERDIM BU MILLETIN DILINI TEMIZLEMEKDI.BU TURANCILIQDAN DA BOYUK IDEALDI.TAMASHACHIYA BAXAN OXUCUYA DA OXUYAN DEMEYE EHTIYAC YOXDU.AXI MEN NIYE YAZAN ISHLETMEYIN IZAHATINI VERMISHEM

YEYIN SOZU BARESINDE DEDIKLERINLE RAZILAHMAQ OLAR.AMMA YEYIN SOZUNU CANSIZ ESHYALARA DA SHAMIL ETSEK DUNYA DAGILASI DEYIL KI.MENIM TEK DERDIM BU MILLETIN DILINI TEMIZLEMEKDI.BU TURANCILIQDAN DA BOYUK IDEALDI.TAMASHACHIYA BAXAN OXUCUYA DA OXUYAN DEMEYE EHTIYAC YOXDU.AXI MEN NIYE YAZAN ISHLETMEYIN IZAHATINI VERMISHEM[/quote]


QELEM sozu mence yeterlidir...dilimizde artiq yerini coxdan tutmus alinma sozlerin cixarilmasina ehtiyac yoxdur...sene ughurlar

PERO yazıb:

YEYIN SOZU BARESINDE DEDIKLERINLE RAZILAHMAQ OLAR.AMMA YEYIN SOZUNU CANSIZ ESHYALARA DA SHAMIL ETSEK DUNYA DAGILASI DEYIL KI.MENIM TEK DERDIM BU MILLETIN DILINI TEMIZLEMEKDI.BU TURANCILIQDAN DA BOYUK IDEALDI.TAMASHACHIYA BAXAN OXUCUYA DA OXUYAN DEMEYE EHTIYAC YOXDU.AXI MEN NIYE YAZAN ISHLETMEYIN IZAHATINI VERMISHEM

QELEM sozu mence yeterlidir...dilimizde artiq yerini coxdan tutmus alinma sozlerin cixarilmasina ehtiyac yoxdur...sene ughurlar[/quote]

YAZAN SOZU QELEM SOZNDEN DAHA MUKEMMELDI.BU HELE HARASIDI....

sebuhi turanci,bitik sozu ishlendiyi vaxt meqale variydi?bitik yazi demekdir,bu mentiqle mektubu bitikle evezlemek isteyirsinizse,kitaba,deftere,icinde yazi olan her sheye bitik deyek.bir birleshmede(cadu-piti) ilishib qalan bir sozu aktiv leksikaya kecirmek ne qeder realdir,bilmirem.ifrat purizm dilde hec vaxt netice vermeyib.bu sizin yazan sozune de aiddir.ne eceb yazandash elememisiz o sozu?

Turkin yazıb:

sebuhi turanci,bitik sozu ishlendiyi vaxt meqale variydi?bitik yazi demekdir,bu mentiqle mektubu bitikle evezlemek isteyirsinizse,kitaba,deftere,icinde yazi olan her sheye bitik deyek.bir birleshmede(cadu-piti) ilishib qalan bir sozu aktiv leksikaya kecirmek ne qeder realdir,bilmirem.ifrat purizm dilde hec vaxt netice vermeyib.bu sizin yazan sozune de aiddir.ne eceb yazandash elememisiz o sozu?

men Sebuhi ile raziyam.o ne deyirse duz deyir.dilimizde temizlik aparilmalidi.axi niye onu teklemisiniz?

onu teklemek olar?!mashallah qrupluqca burdadilar.ele veziyyet yarandi ki,guya sebuhi milli dil ugrunda mubarize aparir,men de mane oluram.o movqede biri olsaydim burda ne ishim variydi?!sadece dile mentiqi yanashilmalidir,onun yanashdigi mentiqle razi deyilem.sebuhi haqlarinin mudefiesi fondu yaratmaq fikriniz yoxdu?ne deyir,duz deyir?ele ise buyurun siz esaslandirin onun radikal purist fikirlerini.

Azerbaycan dili deyil Azerbaycan Turkcesi desek daha yaxsi olar esen qalin

haqli iraddi.menim de bir iradim var,Azerbaycan turkesi ve Turkiye turkcesi eyni dil ailesinin eyni qrupuna daxildirler.amma her birinin ozunexas inkishaf yolu olmushdur.muxtelif qrammatik kateqoriyalarda ferqler var,muxtelif ses evezlenmeleri var... ve s.rus diline muraciet etmekdense Turkiye turkcesine muraciet etmeyi ustun hesab edirem.amma meselen dovlet evezine devlet demk lazimdirmi?turkiye turkcesine lazimsiz muracietlerle razi deyilem.4il Azerbaycanda,ozu de AZERBAYCAN DILI VE EDEBIYYATI UZRE tehsil alan Turkiyeli telebelerin hec birinin bir defe de olsun Azerbaycan turkcesinde danishdiqlarini eshitmedim.onlarin buna ehtiyaclari da yoxuydu,cunki bizim telebe ve muellimler onlarla turkiye turkcesinde danishirdilar.sonda Seymurdan sitat:TURKLESHMEK TURKIYELESHMEK DEMEK DEYIL.

TURKLESHMEK TURKIYELESHMEK DEMEK DEYIL.[/quote]



bax,bu fikirle tamamile raziyam.lap ureyimden xeber verdiniz.

Turkin yazıb:

haqli iraddi.menim de bir iradim var,Azerbaycan turkesi ve Turkiye turkcesi eyni dil ailesinin eyni qrupuna daxildirler.amma her birinin ozunexas inkishaf yolu olmushdur.muxtelif qrammatik kateqoriyalarda ferqler var,muxtelif ses evezlenmeleri var... ve s.rus diline muraciet etmekdense Turkiye turkcesine muraciet etmeyi ustun hesab edirem.amma meselen dovlet evezine devlet demk lazimdirmi?turkiye turkcesine lazimsiz muracietlerle razi deyilem.4il Azerbaycanda,ozu de AZERBAYCAN DILI VE EDEBIYYATI UZRE tehsil alan Turkiyeli telebelerin hec birinin bir defe de olsun Azerbaycan turkcesinde danishdiqlarini eshitmedim.onlarin buna ehtiyaclari da yoxuydu,cunki bizim telebe ve muellimler onlarla turkiye turkcesinde danishirdilar.sonda Seymurdan sitat:TURKLESHMEK TURKIYELESHMEK DEMEK DEYIL.

guya men deyirem ki biz Turkiyeleshek?axi siz TURKCUler de meni anlayamandan sonra digerleri nece anlasin.bizim milletin qaninda var eeee her sheye qarshi chixmaq.men sadece dilimizin temizlenmeye ehtiyacinin oldugunu deyirem ve bunun uchun de bir yol usul gostermeye chalshiram.eger daha yaxshi teklifiniz varsa buyurun.belke de siz haqlisiniz,amma men size bir shey demek isteyirem ki bu gun danishdiginiz dil canli TURK dili deyil.ereb ve fars sozleri ile iflic veziyyete salinmish bir dildi.adini da siz qoyun.amma bele TURK dili olmur.sonra da fars chixib deyende ki sizin dil Turk dili deyil,azeri dilidi,ne bilim fars dilidi xetrinize deyirki,bu farslar bizden ne isteyir.kopek ushagi duz deyir daaaaa bele TURK dili olar?men indi bunu size subut edecem.ashagida mene yazdiginiz cavabdaki alinma sozleri sechib yazacam,oxuyun ve bir de fikirleshin.belke sizden zeif olsa da men de TURKCUYEM


haqli
irad
aile
qrup
daxil
amma
xas
inkishaf
muxtelif
qrammatik
kateqoriyalar
ferq
muxtelif
evez(leme)
muraciet
hesab etmek(etmek turk sozudu)
dovlet
lazim
razi deyilem(deyilem turk sozudu)
edebiyyat
uzre
tehsil
telebe
muellim
sitat



10 cumle ishletmisiniz 24 alinma sozden istifade etmisiniz.hele bu adi danishiq dilidi .bedii dilde ve elmi dilde bu daha acinacaqlidi.bu sizin gunahiniz deyil.gelin bu sozlerin hamisini olmasa da cox hissesini dilimizden ataq.menim tek derdim BUDU